Vừa qua, ngày 25-11, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn đã cung cấp những thông tin quan trọng về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, trong đó điểm đáng chú ý nhất là ngưỡng doanh thu tính thuế đối với hộ và cá nhân kinh doanh. Đây là nội dung được nhiều người dân, đặc biệt là các hộ kinh doanh nhỏ và cá nhân kinh doanh, quan tâm bởi ảnh hưởng trực tiếp đến nghĩa vụ thuế và khả năng duy trì kinh doanh.

1. Ngưỡng doanh thu tính thuế hiện nay và dự kiến thay đổi

Hiện nay, ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế thu nhập cá nhân đối với hộ và cá nhân kinh doanh là 100 triệu đồng/năm, đồng thời áp dụng thống nhất cho cả thuế giá trị gia tăng (VAT). Điều này có nghĩa là nếu doanh thu năm của cá nhân kinh doanh dưới 100 triệu đồng, họ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân và VAT.

Tuy nhiên, theo dự thảo sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng từ năm 2026, ngưỡng doanh thu tính thuế VAT sẽ được nâng lên 200 triệu đồng/năm. Bộ Tài chính cho biết, trên cơ sở tham khảo ý kiến đại biểu Quốc hội và các cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu tiếp tục để nâng ngưỡng doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân, đảm bảo công bằng tương đối với người có thu nhập từ tiền lương, tiền công.

Điều này đồng nghĩa với việc hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ mức nhỏ đến vừa sẽ được giảm bớt gánh nặng thuế, giúp họ tập trung phát triển hoạt động kinh doanh.

2. Hộ kinh doanh sẽ được trừ ngưỡng doanh thu trước khi tính thuế

Một điểm đáng chú ý trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi là hộ và cá nhân kinh doanh sẽ được trừ ngưỡng doanh thu không chịu thuế trước khi tính thuế. Điều này khác với hiện tại, khi thuế được tính từ đồng doanh thu đầu tiên.

Bộ Tài chính đang tiếp tục nghiên cứu nâng mức này cho phù hợp hơn, nhằm hỗ trợ tốt hơn cho hộ kinh doanh nhỏ và vừa, đồng thời bảo đảm công bằng với người có thu nhập từ lương.

Điều này sẽ giúp các hộ kinh doanh giảm áp lực nộp thuế, đồng thời khuyến khích họ khai báo doanh thu và tuân thủ quy định pháp luật thuế một cách đầy đủ và minh bạch.

3. Phương án tính thuế đối với doanh thu dưới 3 tỉ đồng

Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ phương án điều chỉnh doanh thu không chịu thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỉ đồng/năm nhằm đảm bảo an sinh xã hội và sự chia sẻ của nhà nước đối với hộ kinh doanh nhỏ.

Ngoài ra, cơ quan thuế cũng sẽ khuyến khích hộ và cá nhân kinh doanh khai báo chi phí hợp lý, để có thể tính thuế trên thu nhập thực tế (doanh thu - chi phí), thể hiện đúng bản chất của thuế thu nhập.

4. Tính đồng bộ với các luật thuế khác

Bộ Tài chính nhấn mạnh, việc nâng ngưỡng doanh thu tính thuế không chỉ nhằm hỗ trợ hộ kinh doanh mà còn đảm bảo đồng bộ giữa Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật Thuế giá trị gia tăng. Cụ thể:

Ngưỡng doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân và VAT sẽ tương đồng, giúp việc quản lý và kê khai thuế trở nên minh bạch, thống nhất.

Người kinh doanh nhỏ sẽ không phải lo lắng về việc phải nộp thuế VAT khi doanh thu còn thấp, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh doanh.

Việc này cũng phản ánh tinh thần chia sẻ và hỗ trợ của Nhà nước đối với các hộ kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn.

5. Mục tiêu và lợi ích

Việc nâng ngưỡng doanh thu tính thuế hướng tới:

• Giảm gánh nặng thuế cho hộ và cá nhân kinh doanh nhỏ.
• Đảm bảo công bằng giữa người kinh doanh nhỏ và người có thu nhập từ tiền lương, tiền công.
• Khuyến khích kê khai doanh thu minh bạch, giúp cơ quan thuế quản lý tốt hơn.
• Đồng bộ hóa các luật thuế, giảm rủi ro pháp lý và sự nhầm lẫn trong thực hiện.

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi đang mở ra nhiều điểm tích cực cho cộng đồng hộ và cá nhân kinh doanh nhóm đối tượng vốn chịu nhiều áp lực về chi phí, thủ tục và nghĩa vụ thuế trong suốt thời gian qua.

Điểm đáng chú ý nhất là ngưỡng doanh thu tính thuế sẽ được nâng lên, giúp giảm đáng kể số lượng hộ kinh doanh rơi vào diện phải nộp thuế. Song song đó, cơ chế mới cho phép trừ ngưỡng doanh thu không chịu thuế trước khi tính thuế, thay vì đánh thuế từ đồng doanh thu đầu tiên như hiện hành. Đây là thay đổi rất quan trọng, phản ánh rõ tinh thần hỗ trợ và chia sẻ với người kinh doanh nhỏ.

Bên cạnh đó, phương án tính thuế cũng được điều chỉnh theo hướng hợp lý hơn:

Áp dụng thuế trên thu nhập thực tế (doanh thu – chi phí) đối với các trường hợp xác định được chi phí.

Hoặc áp dụng thuế suất tương tự doanh nghiệp nhỏ (15%) đối với nhóm doanh thu dưới 3 tỉ đồng.

Với các trường hợp không xác định được chi phí, cá nhân vẫn có thể lựa chọn tính thuế theo tỷ lệ đơn giản như hiện hành.

Nhìn tổng thể, đây là bước tiến quan trọng hướng đến giảm gánh nặng thuế, tạo điều kiện để kinh tế hộ gia đình phát triển bền vững, đồng thời đảm bảo tính công bằng giữa các nhóm thu nhập, cũng như giữa cá nhân kinh doanh và người làm công ăn lương. Những điều chỉnh này không chỉ góp phần ổn định đời sống người kinh doanh nhỏ mà còn thúc đẩy môi trường kinh doanh minh bạch, phù hợp với xu hướng cải cách thuế của Việt Nam trong giai đoạn mới.

Các câu hỏi thường gặp

1. Hiện nay ngưỡng doanh thu tính thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh là bao nhiêu?

• Hiện tại, ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và thuế giá trị gia tăng (VAT) là 100 triệu đồng/năm.

• Nếu doanh thu năm của cá nhân kinh doanh dưới mức này, họ không phải nộp thuế TNCN và VAT.

2. Dự thảo mới có thay đổi gì về ngưỡng doanh thu?

• Theo dự thảo sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng từ 2026, ngưỡng doanh thu tính thuế VAT sẽ được nâng lên 200 triệu đồng/năm.

• Bộ Tài chính đang nghiên cứu để nâng ngưỡng doanh thu tính thuế TNCN, nhằm giảm gánh nặng thuế cho hộ và cá nhân kinh doanh nhỏ, đồng thời đảm bảo công bằng với người có thu nhập từ tiền lương, tiền công.

3. Hộ kinh doanh sẽ được trừ gì trước khi tính thuế?

• Dự thảo mới cho phép trừ ngưỡng doanh thu không chịu thuế trước khi tính thuế, thay vì tính thuế từ đồng doanh thu đầu tiên như hiện nay.

• Ví dụ: Nếu doanh thu năm là 500 triệu đồng và ngưỡng mới là 200 triệu đồng, thì doanh thu tính thuế = 500 – 200 = 300 triệu đồng.

4. Cách tính thuế đối với doanh thu dưới 3 tỉ đồng?

• Doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế nhưng dưới 3 tỉ đồng: Cá nhân kinh doanh sẽ nộp thuế theo thuế suất doanh nghiệp nhỏ (dự kiến 15%).

• Doanh thu dưới 3 tỉ mà không xác định được chi phí: Áp dụng tỉ lệ thuế hiện hành, dao động 0,5%, 1%, 2% tùy ngành nghề.

• Nếu khai báo được chi phí hợp lý, thuế sẽ tính trên thu nhập thực tế (doanh thu – chi phí), thể hiện đúng bản chất thuế TNCN.

5. Việc nâng ngưỡng doanh thu có liên quan đến các luật thuế khác không?

• Có. Việc nâng ngưỡng giúp đồng bộ giữa Luật Thuế TNCN và Luật Thuế VAT, tạo thuận lợi trong quản lý, kê khai thuế và giảm rủi ro pháp lý.

• Người kinh doanh nhỏ sẽ không phải nộp VAT khi doanh thu còn thấp, tạo điều kiện phát triển kinh doanh.