Mùng 1 Tết Nguyên Đán là ngày đầu tiên của năm mới âm lịch thời điểm được xem là khởi đầu cho cả một năm dài. Theo quan niệm dân gian của người Việt, những việc làm trong ngày mùng 1 sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tài lộc, sức khỏe, công việc và các mối quan hệ trong suốt năm đó. Chính vì vậy, ông bà ta từ xưa đã truyền lại rất nhiều kiêng kỵ ngày mùng 1 Tết với mong muốn tránh xui rủi, giữ may mắn, đón năm mới bình an hanh thông. Vậy mùng 1 Tết không nên làm gì để tránh điều không may? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Quét nhà hay đổ rác vào ngày đầu năm

Đây là một trong những kiêng kỵ phổ biến nhất ngày mùng 1 Tết.

Theo quan niệm dân gian, quét nhà hay đổ rác vào ngày đầu năm đồng nghĩa với việc quét đi tài lộc, đổ bỏ may mắn ra khỏi nhà. Vì vậy, hầu hết các gia đình đều tranh thủ dọn dẹp sạch sẽ trước giao thừa, còn trong mùng 1 chỉ giữ nhà cửa gọn gàng, hạn chế xê dịch đồ đạc.

Nếu bắt buộc phải quét nhà hay đổ rác vào ngày đầu năm nhiều gia đình chỉ quét dồn rác vào một góc và để sang mùng 2 hoặc mùng 3 mới đổ.

2. Không làm vỡ đồ dùng, đặc biệt là bát đĩa

Làm vỡ bát đĩa trong ngày mùng 1 được xem là điềm chia ly, đổ vỡ, xui xẻo. Hình ảnh “vỡ” tượng trưng cho sự không trọn vẹn, dễ kéo theo những chuyện không mong muốn trong năm mới.

Vì vậy, trong ngày đầu năm:

• Nên cẩn thận khi sử dụng đồ thủy tinh, đồ sứ
• Tránh cãi vã, to tiếng khi xảy ra sự cố

Nếu lỡ tay làm vỡ, nhiều người thường nói những câu mang ý nghĩa hóa giải như:

“Phúc đáo”, “Phúc đến nhà”, “Đầu năm vỡ để cả năm không vỡ”.

3. Không cãi vã, to tiếng, nói điều xui xẻo

Mùng 1 Tết là ngày mở đầu năm mới, vì vậy lời nói trong ngày này được cho là rất linh nghiệm.

Những điều nên tránh:

• Cãi nhau, gây mâu thuẫn
• La mắng con cái
• Nói lời tiêu cực, xui rủi như: “chết”, “xui”, “hết tiền”, “thất bại”…

Thay vào đó, mọi người thường

• Nói lời vui vẻ, tích cực
• Chúc nhau sức khỏe, tài lộc
• Giữ không khí gia đình hòa thuận

Quan niệm này không chỉ mang yếu tố tâm linh mà còn giúp khởi đầu năm mới trong tâm thế tích cực, nhẹ nhàng.

4. Không vay tiền, cho vay tiền đầu năm

Theo dân gian, vay tiền hoặc cho vay tiền đầu năm tượng trưng cho việc:

• Cả năm thiếu thốn
• Tài chính không ổn định
• Tiền bạc “đội nón ra đi”

Chính vì vậy, nhiều người thường thanh toán nợ nần trước Tết để tránh nhắc đến chuyện tiền bạc trong ngày mùng 1

Lì xì đầu năm là ngoại lệ, bởi đây là hành động mang ý nghĩa trao may mắn, chúc phúc, không bị xem là cho vay tiền.

5. Không đi thăm người đang chịu tang

Theo phong tục truyền thống, mùng 1 Tết không nên đến nhà có tang vì mang yếu tố buồn bã, mất mát, không phù hợp với không khí vui tươi của ngày đầu năm.

Ngược lại:

• Gia đình đang có tang cũng thường hạn chế đi chúc Tết
• Chờ qua mùng hoặc hết Tết mới thăm hỏi bình thường
• Quan niệm này thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau, đồng thời giữ trọn vẹn ý nghĩa “đón điều lành – tránh điều dữ” đầu năm.

6. Không ăn một số món bị xem là xui xẻo

Trong mùng 1 Tết, nhiều gia đình kiêng ăn một số món vì cho rằng chúng mang ý nghĩa không may:

Một số món thường bị kiêng:

• Cháo trắng: gợi liên tưởng đến sự nghèo khó
• Thịt vịt: tượng trưng cho sự “tan đàn xẻ nghé”
• Mực: “đen như mực”
• Trứng vịt lộn: lộn xộn, đảo lộn

Thay vào đó, người Việt thường chọn:

• Bánh chưng, bánh tét
• Thịt kho, giò chả
• Canh măng, dưa hành

Những món này mang ý nghĩa đầy đủ, sung túc, tròn vẹn.

7. Không tặng quà mang ý nghĩa xui rủi

Tặng quà đầu năm là nét đẹp truyền thống, nhưng không phải món quà nào cũng phù hợp.

Những món quà nên tránh trong mùng 1 Tết:

• Đồng hồ (hàm ý thời gian cạn kiệt)
• Dao, kéo (chia cắt, đổ vỡ)
• Khăn tay (gắn với nước mắt)
• Mèo (theo quan niệm “mèo đến nhà thì khó”)
• Cà phê, hạt tiêu (vất vả, cay đắng)

Nên ưu tiên quà mang ý nghĩa:

• May mắn (bao lì xì, cây tài lộc)
• Sức khỏe (trà, yến, hạt dinh dưỡng)
• Sung túc (bánh kẹo, giỏ quà Tết)

8. Không mặc quần áo tối màu, đặc biệt là màu đen trắng

Màu sắc ngày Tết cũng được xem là yếu tố ảnh hưởng đến vận khí đầu năm.

Trong mùng 1 Tết, nhiều người kiêng:

• Mặc đồ đen hoặc trắng (gắn với tang tóc, u buồn)
• Thay vào đó, mọi người thường chọn:
• Màu đỏ (may mắn, tài lộc)
• Màu vàng (phú quý, thịnh vượng)
• Màu xanh lá (sinh sôi, khởi đầu mới)

Việc mặc trang phục tươi sáng không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn giúp tạo tâm trạng vui vẻ, tích cực.

9. Không ngủ nướng, lười biếng ngày mùng 1

Theo quan niệm xưa, ngủ quá nhiều vào mùng 1 Tết sẽ khiến cả năm:

• Lười biếng
• Chậm chạp
• Thiếu năng lượng

Vì vậy, nhiều gia đình giữ thói quen:

• Dậy sớm
• Mở cửa đón ánh nắng
• Chuẩn bị mâm cúng đầu năm chỉn chu

Điều này tượng trưng cho sự siêng năng, khởi đầu chủ động.

10. Không làm rơi vỡ, mất mát đồ đạc cá nhân

Kiêng kỵ ngày mùng 1 Tết ngoài bát đĩa, việc làm mất đồ cá nhân để tránh điều không may như:

• Ví tiền
• Điện thoại
• Chìa khóa

Do đó, mọi người thường cẩn thận hơn trong sinh hoạt, hạn chế di chuyển vội vàng.

Ý nghĩa thực sự của những kiêng kỵ mùng 1 Tết

Dù mang màu sắc tâm linh, nhưng nhìn ở góc độ hiện đại, những kiêng kỵ ngày mùng 1 Tết đều hướng đến:

• Giữ hòa khí gia đình
• Sống chậm lại, cẩn trọng hơn
• Khởi đầu năm mới bằng năng lượng tích cực

Không phải tất cả kiêng kỵ mùng 1 Tết đều cần áp dụng cứng nhắc, nhưng giữ những điều tốt đẹp trong ngày đầu năm cũng là cách để mỗi người tự tạo cho mình tâm thế lạc quan, an yên tránh điều không may trong mùng 1 tết.

Kết luận

Mùng 1 Tết không chỉ là ngày đầu năm mà còn là thời điểm khởi đầu cho niềm tin, hy vọng và những điều tốt đẹp. Việc biết không nên làm gì mùng 1 Tết giúp chúng ta tránh những điều kiêng kỵ không đáng có, đồng thời gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.